Już 10 czerwca, w ramach pierwszej polskiej misji IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną poleci dr inż. Sławosz Uznański-Wiśniewski. Będzie on drugim Polakiem w kosmosie!
To wielki dzień również dla polskiej nauki – naukowcy i naukowczynie z Uniwersytetu Śląskiego dokładają swoją cegiełkę do badań, realizowanych we współpracy z astronautą, Polską Agencją Kosmiczną POLSA i Europejską Agencją Kosmiczną.
Dr inż. Sławosz Uznański-Wiśniewski już od dłuższego czasu blisko współpracuje z UŚ. Był gościem specjalnym podczas Tygodnia Kosmicznego w ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, a także dwukrotnie gościł na Śląskim Festiwalu Nauki Katowice.
Uniwersytet Śląski przyłącza się do celebrowania tego wielkiego wydarzenia – przygotowaliśmy atrakcje dla szkół w piątek poprzedzający lot w kosmos!
Zapraszamy do zapoznania się z „kosmiczną” ofertą UŚ, proponowanymi wydarzeniami oraz informacjami związanymi z badaniami i studiami na naszej uczelni.
Wydarzenie objęte zostało patronatem przez Polską Agencję Kosmiczną i Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Fot. Tomasz Kiełkowski
Wykłady i warsztaty
6 czerwca 2025 roku spotkamy się w auli na Wydziale Humanistycznym UŚ przy ul. Uniwersyteckiej 4, gdzie od 9.00 do 13.00 odbędą się wykłady i warsztaty prowadzone przez badaczy i badaczki z UŚ.
Na poszczególne wydarzenia obowiązują zapisy za pośrednictwem formularzy zgłoszeniowych online.
HARMONOGRAM
- 8.55–9.00 – Powitanie uczestników przez dr Katarzynę Tryndę, prof. UŚ – Prorektor ds. studenckich i kształcenia
- 9.00–10.00 – „Załogowe loty w kosmos: badania, wyzwania i perspektywy. Selekcja psychologiczna astronautów” – dr Mateusz Paliga, prof. UŚ, dr Agnieszka Skorupa (formularz)
- 10.00–10.30 – Warsztat „Odkrywaj przestrzeń wewnętrzną: Jak uważność pomaga w przezwyciężaniu trudności” – dr Dagna Kocur, prof. UŚ (formularz)
- 10.30–11.00 – „AstroMentalHealth – połączenie z analogowymi astronautami ze Stacji Badawczej LunAres w Pile”, które poprowadzi Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka z Centrum Badań Kosmicznych PAN, ambasadorka ŚFN (formularz)
- 11.00–11.15 – Przerwa
- 11.15–11.45 – Wykład „Zanim polecimy na Marsa: czy niesporczaki mogą pomóc w ochronie innych organizmów w przestrzeni kosmicznej” – dr hab. Izabela Poprawa, prof. UŚ (formularz)
- 11.45–12.15 – Wykład „Kariera w sektorze kosmicznym” – Justyna Średzińska (formularz)
- 12.15–12.30 – Przerwa
- 12.30–13.00 – Spotkanie online „Jak się chronić przed promieniowaniem w kosmosie?” – dr Anna Fogtman z Europejskiego Centrum Astronautów (EAC) i Europejskiej Agencji Kosmicznej (formularz)
Pełne opisy wykładów można znaleźć w formularzach zgłoszeniowych.
Znak Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 wysłany balonem do stratosfery
W 2024 roku dr inż. Sławosz Uznański-Wiśniewski był gościem Tygodnia Kosmicznego organizowanego przez UŚ | fot. Wojtek Korpusik
Polski astronauta projektowy Europejskiej Agencji Kosmicznej dr Sławosz Uznański-Wiśniewski | fot. ESA
IGNIS – pierwsza polska misja na Międzynarodową Stację Kosmiczną
10 czerwca 2025 roku planowany jest start misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). W skład czteroosobowej załogi Ax-4 wchodzą: Peggy Whitson (Stany Zjednoczone, dowódca), Shubhanshu Shukla (Indie, pilot), Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska, specjalista misji), Tibor Kapu (Węgry, specjalista misji). Ax-4 poleci na ISS statkiem Dragon wyniesionym przez rakietę SpaceX Falcon 9 z Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy’ego na Florydzie w Stanach Zjednoczonych. Astronauci spędzą na ISS około 14 dni, realizując eksperymenty naukowe i testy nowych technologii w warunkach mikrograwitacji.
W ramach misji IGNIS dr inż. Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi 13 eksperymentów opracowanych przez polskie firmy i uczelnie wyższe. Zakres badań będzie szeroki i obejmie m.in. zdrowie psychiczne astronautów, mikrobiom, monitorowanie poziomu hałasu na ISS, nowe materiały oraz technologie, w tym wykorzystanie sztucznej inteligencji. Wśród badań, które przeprowadzi polski astronauta, znajdą się projekty opracowane m.in. przez naukowców z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach: AstroMentalHealth oraz Yeast TardigradeGene.
Podczas misji polski astronauta zrealizuje także program edukacyjny. W jego ramach realizowane będą m.in. projekty inżynieryjne, konkursy, warsztaty, spotkania z ekspertami. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, studentów, nauczycieli oraz edukatorów.
Nazwanie misji IGNIS nawiązuje do łacińskiego słowa ogień. To symbol energii, kreatywności i pasji, które są fundamentem tego projektu. Polska misja to przedsięwzięcie technologiczno-naukowe, które przyniesie korzyści nie tylko dla naszego kraju, ale także dla międzynarodowej społeczności. Dzięki zaangażowaniu polskich firm i instytucji naukowych przeprowadzone zostaną eksperymenty, które wpłyną na rozwój wielu dziedzin nauki. To także wielka szansa dla polskiego sektora kosmicznego.
Badania i kosmiczne projekty UŚ
Eksperci i ekspertki z Uniwersytetu Śląskiego będą realizować dwa projekty z 13 planowanych w ramach misji „Ignis”. Dr inż. Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi eksperymenty zaplanowane przez zespół dr Agnieszki Skorupy (Wydział Nauk Społecznych) AstroMentalHealth oraz zespół dr hab. Izabeli Poprawy, prof. UŚ (Wydział Nauk Przyrodniczych) Yeast TardigradeGene.
AstroMentalHealth
Celem projektu jest przeprowadzenie badań na ISS i w analogowym habitacie kosmicznym Lunares w Pile oraz sprawdzenie wpływu izolacji kosmicznej oraz warunków panujących na stacji na zdrowie psychiczne człowieka i psychologiczne funkcjonowanie astronautów podczas krótkotrwałej misji kosmicznej. Wyniki badań mogą być przydatne podczas selekcji i szkolenia przyszłych astronautów.
Więcej informacji o projekcie można znaleźć w artykule dr Agnieszki Sikory „Kosmiczny eksperyment psychologów z UŚ”, opublikowanym w „Gazecie Uniwersyteckiej UŚ”.
Dr Agnieszka Skorupa i dr Mateusz Paliga, prof. UŚ ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim | Materiały POLSA
Zespół badaczy z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach | fot. A. Chachulska-Żymełka
Yeast TardigradeGene
Celem projektu jest wysłanie na Międzynarodową Stację Kosmiczną nowego szczepu drożdży, aby sprawdzić, jak będzie on sobie radził w warunkach mikrograwitacji, a także z promieniowaniem. Drożdże, które będą bardziej odporne niż zwykłe drożdże na warunki w przestrzeni kosmicznej, mogą być w przyszłości wykorzystywane jako np. biofabryka pożywienia przy długich misjach kosmicznych czy różnego typu bazach, które ludzkość planuje w przyszłości na Księżycu i innych planetach, a także mogą stanowić źródło paliwa.
Więcej informacji o projekcie można znaleźć w artykule dr Agnieszki Sikory „Gen kosmicznych piratów”, opublikowanym w „Gazecie Uniwersyteckiej UŚ”.
Studiuj na UŚ!
Być może też chcesz pewnego dnia wyruszyć w kosmos? Wszystko przed Tobą! Niezależnie od tego czy interesują Cię nauki przyrodnicze lub humanistyczne, możesz wziąć udział w misjach związanych z eksploracją kosmosu.
Na Uniwersytecie Śląskim na pewno znajdziesz obszar, który może Cię zainteresować i przybliżyć do spełnienia tego marzenia!
Przykładowe kierunki, które możesz studiować: biotechnologia, psychologia, biofizyka, chemia, fizyka, fizyka medyczna, informatyka, informatyka stosowana, inżynieria biomedyczna, inżynieria materiałowa, matematyka, mechatronika, mikro i nanotechnologia, technologia chemiczna, Data Science i sztuczna inteligencja, Materials Science and Engineering, geografia, Physics, Computer Science.
